In gevangenschap zijn gerbils vriendelijke en nieuwsgierige huisdieren geworden. Fokkers selecteren dieren op hun sociale gedrag en gezondheid om een stabiele populatie te behouden. Omdat de genetische diversiteit binnen huisgerbilpopulaties beperkt kan zijn, is een goed fokbeleid essentieel. Door stambomen te bestuderen en te letten op genetische gezondheid, kan inteelt en het verlies van belangrijke eigenschappen worden voorkomen.
Daarnaast in gevangenschap en als huisdier is fokken met trio's of grotere groepen niet aan te bevelen. Meerdere vrouwtjes zorgt ervoor dat ze jongen van elkaar afpakken en ruzie maken. Een vrouw met meerdere mannen zorgt ervoor dat de mannetjes met elkaar knokken. Daarom is het advies als je wilt fokken, dat je koppelgewijs fokt.
Bezint voordat je begint
Het houden en fokken van Mongoolse gerbils kan erg leuk en leerzaam zijn, maar het is belangrijk om goed voorbereid te zijn. Voordat je besluit te fokken, moet je nadenken over je beweegredenen en de mogelijke consequenties.
De volgende punten moet je eerst goed regelen:
1. Voldoende kooien en ruimte
Gerbils leven graag in paren of kleine groepen. Voor het fokken heb je meerdere kooien nodig om het nageslacht bij een leeftijd van zes weken oud apart te zetten qua vrouwtjes en mannetjes. Daarnaast moet je stil staan dat als een mannetje en een vrouwtje samen zitten, je meerdere nesten achter elkaar krijgt. En het uit elkaar halen van Mongoolse gerbils leidt tot vereenzaming.
2. Wat gebeurt er met de jongen?
Plan vooruit en zorg dat je al een goede bestemming hebt voor de jongen. Niet alle dierenwinkels nemen gerbils aan, en het vinden van nieuwe eigenaren kan tijd kosten.
3. Timing van een nestje
Houd rekening met seizoenen. Tijdens vakanties kan er minder vraag zijn naar jonge gerbils, waardoor je ze langer zelf moet verzorgen.
4. Fokgeschikte dieren
Zorg dat je gerbils gezond zijn en afkomstig van betrouwbare bronnen. Vermijd inteelt door dieren van verschillende bloedlijnen te gebruiken.
5. Onverwachte complicaties
Bij complicaties moet je voorbereid zijn om een dierenarts te raadplegen. Houd rekening met extra kosten.
Fokgeschikt
Bij het bepalen of jouw gerbils geschikt zijn om mee te fokken, is het belangrijk om hun gezondheid en genetische achtergrond te kennen. Vraag informatie op bij de fokker of controleer de stambomen, als deze beschikbaar zijn. Vermijd inteelt door geen paren te vormen van dieren die mogelijk verwant zijn. Het is beter om dieren uit verschillende nesten of foklijnen te combineren.
Geslachtsrijp en verantwoordelijke leeftijd
Mongoolse gerbils worden rond de leeftijd van zes tot acht weken geslachtsrijp, maar het is aan te raden te wachten tot ze minstens drie maanden oud zijn voordat je ze laat fokken. Dit verkleint het risico op gezondheidsproblemen en zorgt ervoor dat het vrouwtje fysiek volwassen genoeg is om een nest groot te brengen. Het mannetje kan op jonge leeftijd vruchtbaar zijn, maar ook hier geldt dat wachten op volwassenheid belangrijk is om goede genetische eigenschappen door te geven.
Dekking
Mongoolse gerbils zijn over het algemeen monogaam en paren met één partner gedurende hun leven. Wanneer een vrouwtje vruchtbaar is, zal zij het mannetje toelaten. Dit proces verloopt meestal zonder problemen. Na de dekking blijven de dieren bij elkaar, ook tijdens de dracht en na de geboorte, omdat het mannetje helpt bij de verzorging van de jongen.
Zwangerschap en de bevalling
De draagtijd van een Mongoolse gerbil bedraagt ongeveer 24-26 dagen. Zorg ervoor dat het vrouwtje tijdens deze periode voldoende voeding en nestmateriaal heeft. De jongen worden kaal en blind geboren, met een gewicht van ongeveer drie gram. Na twee weken openen hun ogen en beginnen ze hun omgeving te verkennen.
Groei en ontwikkeling
Jonge gerbils ontwikkelen zich snel. Ze beginnen na twee weken vast voedsel te eten en worden na ongeveer vier tot vijf weken volledig onafhankelijk. Op dat moment kunnen ze gescheiden worden van de moeder en in nieuwe groepen geplaatst worden. Scheid mannetjes en vrouwtjes tijdig om ongewenste nestjes te voorkomen.
Wanneer kunnen de pups bij de ouders weg?
Gerbilpups kunnen bij hun ouders weg zodra ze volledig zelfstandig eten en drinken, meestal rond de leeftijd van zes weken. Toch is het een goed idee om ze zo lang mogelijk bij hun ouders te laten. Van zowel moeder als vader kunnen ze nog veel leren, en die sociale interactie is essentieel in de eerste maanden.
In de meeste gevallen krijgt het vrouwtje een nieuw nestje ongeveer vijf weken na de geboorte van de pups. Soms gebeurt dit zelfs al na 26 dagen. De meeste vrouwtjes hebben geen moeite met het idee dat de oudere pups nog in dezelfde bak rondlopen als het nieuwe nestje wordt geboren. Maar let op: sommige vrouwtjes zien oudere pups als een bedreiging en kunnen proberen ze weg te jagen. Dit kan veel stress veroorzaken, zowel bij het vrouwtje als bij de oudere pups. In zo’n situatie is het beter om de oudere jongen uit de bak te halen voordat het nieuwe nestje wordt geboren.
Als je merkt dat het nest te groot wordt en de bak te druk raakt, is het verstandig om de oudere pups alvast uit de groep te halen. Zeker als je ziet dat het vrouwtje zwaarder wordt en een volgend nestje aankondigt.
Je wilt geen nieuwe nesten meer?
Als je geen nieuwe nesten meer wilt, haal dan het mannetje en zijn zonen weg voordat het volgende nestje wordt geboren. Laat minstens één dochter bij het vrouwtje achter. Deze dochter kan de rol van het mannetje overnemen en helpt bij het grootbrengen van het laatste nestje.
Puppygroepen en samenvoegen jonge exemplaren
Tot een leeftijd van acht weken kunnen jonge gerbils probleemloos bij elkaar blijven in een zogenaamde ‘puppygroep’. Ook jonge gerbils van verschillende nesten zijn vaak goed te koppelen tussen de vijf en acht weken oud. Zodra de jongen acht weken oud zijn, is het wel belangrijk om de mannetjes van de vrouwtjes te scheiden. Vanaf die leeftijd kunnen ze namelijk geslachtsrijp zijn.
Verhuizen naar een nieuw baasje kan vanaf zes weken
Zodra de jonge Mongoolse gerbils zes weken oud zijn, kunnen ze verhuizen naar een nieuwe eigenaar. Op deze leeftijd zijn ze groot, sterk en goed zelfstandig.
Zorg bij het herplaatsen altijd door dat Mongoolse gerbils per twee verhuizen, zoals twee broertjes of twee zusjes. En drie indien het nestaantal oneven is. Want één Mongoolse gerbil alleen houden is geen optie! Of laat de overgebleven pup bij de ouders totdat hij of zij samen met jongere broertje of zusjes kan verhuizen.